Eitt av fokusområda på Hardangervidda er Haukeliseter-Hellevassbu-Litlos. Dette er frå området mellom Haukeliseter og Hellevassbu, til høgre litt opp for vassdraget ligg Simletind, grensenut mellom Vinje og Ullensvang. Vassdraget me ser er Bora innover dalen retning Hellevassbu. Foto: Kjell Bitustøyl
Arbeidet med kvalitetsnorm for villrein, med delnorm 3, er no godt i gang. I denne artikkelen skal det handle mest om Hardangervidda, eitt av dei 10 nasjonale villreinområda som skal klassifiserast fyrst. Delnorm 3 handlar om villreinens leveområde og menneskeleg påverknad. Bakgrunn for dette kvalitetsnormarbeidet finn du her: www.villrein.no/aktuelt/kvalitetsnormen-hva-gjor-vi?rq=kvalitetsnor
Norsk Villreinsenter har fått i oppdrag å skaffe fram og levere kunnskap om leveområda og den menneskelege påverknaden på villreinen i dei 10 nasjonale villreinområda me har. I villreinområda er peika på ulike fokusområde, det vil seie område som er spesielt utsett for nettopp påverknad frå menneskeleg åtferd og aktivitet. Desse saman med reinens ulike funksjonsområde gjennom året (sommar- og haustbeite, vinterbeite, kalvings- og oppvekstområde, samt viktige trekkpassasjar) skal kartfestast og skildrast ut frå grad av påverknad og med det reinens bruk eller eventuelt redusert bruk.
Dette arbeidet er i godt gjenge og viktigaste aktiviteten så langt har vore å gjennomføre møte for arbeidsgrupper der lokale ressurspersonar får koma fram med viktig kunnskap. Formidlinga av dette arbeidet går via eigne kartforteljingar. Kvart område får si eiga kartforteljing, denne forteljinga har med kva avgrensingar ein lyt ha med tanke på problemstillingar. Konkret handlar kartforteljinga mest om kva område/areal reinen vik unna, eller unngår å trekke gjennom, men òg kva denne «unnvikelsen» fører til av påverknad på andre område, område som i varierande grad har blitt mindre tilgjengeleg for reinen delar av eller heile året. Alt dette som ein konsekvens av menneskeleg påverknad i form av infrastruktur, ferdsel osv.
I sjølve karta som er digitale, kan ein klikke og zoome seg inn for å sjå nærare på detaljane. Fargane raud, gul og grøn er symbol som signaliserer stoda i kvart avgrensa mindre område i høve til i kor stor grad reinsdyra vik unna eller unngår dette området, sjølvsagt variabelt i høve til kva årstid det er snakk om.
Kunnskapen som kjem fram frå dei ulike arbeidsgruppene skal i neste omgang leggjast fram for ei ekspertgruppe som skal gjera den endelege klassifiseringa for kvart villreinområde. Planen er at dette arbeidet skal setjast i gang hausten 2021.
Hardangervidda
Arbeidsgruppene rundt Hardangervidda fordelar seg på desse fokusområda:
1. Rv7 og områda mellom RV7 og Bergensbanen.
2. Haukelifjell/Haukeliseter-Hellevassbu-Litlos
3. Imingfjell, Stegaros og Graveide
4. Tinnhølen og Hjølmoberget
5. Trolltunga
6. Songa, Falkeriset og Bitdalsområdet
7. Husedalen og Dronningstien
8. Nordvest-vidda og Mogen-Gjuvsjåen-Lågaros.
Illustrasjonsfoto: Kjell Bitustøyl
Viktigaste arbeidet ein no driv på med er å finpusse kartgrunnlaget, og så skal det gjevast ytterlegare skildringar av kvart einskild fokusområde i kartforteljingane. Stikkord her er å få med sommar- og haustbeite, kalvingsområde og område for oppvekst, samt vinterbeite og sentrale trekkpassasjar.
Norsk Villreinsenter tek gjerne i mot innspel slik at kartgrunnlaget skal bli så godt som mogleg. Dette gjeld både dei som alt har delteke i gruppemøta og andre som kan ha innspel. Alt vil bli lagt inn i kunnskapsgrunnlaget som ekspertgruppa skal bruke i klassifiseringa. NVS vil takke for bidraga så langt og ber om at innspel knytt til Hardangervidda blir sendt til lena.romtveit@villrein.no, helst innan utgangen av juli 2021.
villrein.no – Kjell Bitustøyl